Państwo Palestyna

Palestyna – kraina w Azji, we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego.

Flaga Palestyny

Godło Palestyny

     





     






     Nazwą Palestyna obejmowano obszar o różnie określanych granicach. Współcześnie nazwa Palestyna odnoszona jest najczęściej do obszaru terytorium mandatowego Wielkiej Brytanii z lat 1920-1947, obecnie terytorium państwa Izrael i obszarów przez niego okupowanych czyli Strefy Gazy i Zachodniego Brzegu Jordanu (tworzące razem Autonomię Palestyńską). Terytorium to nie pokrywa się z obszarem Palestyny historycznej, obejmującym północną i środkową część obecnego państwa Izrael oraz zachodnią część Jordanii.

     Nazwa Palestyna pochodzi od ludu Filistynów, którzy osiedlili się na jej wybrzeżu w XII wieku p.n.e. Nazwa ta nie była znana przed aneksją obszaru Judei przez Rzym. Dopiero po stłumieniu powstania żydowskiego Bar-Kochby w roku 133 po Chrystusie, cesarz Hadrian zmienił nazwę kraju z Judea na Syria Palestina (Syria palestyńska, czyli filistyńska).

Panorama Jerozolimy

Jerozolima - widok na stare miasto

Zapraszamy do galerii - Palestyna

HISTORIA PALESTYNY

Mapa Palestyny

Mapa Palestyny
z czasów wypraw krzyżowych

      

     W początkach n.e. w świecie grecko-rzymskim ustaliła się dla kraju nad Jordanem nazwa „Palestyna”. Po uznaniu w IV w. chrześcijaństwa za religię państwową cesarstwa rzymskiego, Palestyna stała się miejscem pielgrzymek chrześcijan. Od 395 wchodziła w skład cesarstwa bizantyńskiego. Najazd perski 614 zakończył okres dobrobytu Palestyny rzymsko-bizantyńskiej. W 634–640 została podbita przez Arabów. W ciągu następnych wieków ludność Palestyny w większości uległa islamizacji i arabizacji. Kraj stał się prowincją kalifatu arabsko-muzułmańskiego, o wysokiej randze polityczno-religijnej, podkreślanej przez status Jerozolimy, jednego ze świętych miejsc islamu. W okresie umajjadzkim wzniesiono w Jerozolimie meczet Kubbat as-Sachra (Kopuła Skały), na miejscu zniszczonej w  I w. n.e. świątyni żydowskiej. W IX w., po przejęciu kontroli nad Palestyny przez Fatymidów, nastąpił okres prześladowań chrześcijan i Żydów. W 1099 krzyżowcy powołali na jej terenie Królestwo Jerozolimskie. W Palestynie powstały zakony rycerskie, m.in. templariusze, joannici. W 1187 Jerozolima została odbita przez ajjubidzkiego władcę Salah ad-Dina (Saladyn). Od 1291 cała Palestyna znajdowała się pod władzą egipskich Mameluków, 1516–1918 wchodziła w skład imperium osmańskiego, jako część prowincji damasceńskiej. Podczas krótkotrwałego osłabienia rządów tureckich, dzięki politycznej dominacji Muhammada Alego i jego syna w Palestynie (1831–40), obszar ten uległ wpływom europejskim: powstały faktorie handlowe, działalność misyjną podjęły Kościoły chrześcijańskie.

    W latach 1922–48 Wielka Brytania sprawowała (z ramienia Ligi Narodów) mandat nad Palestyną, a jej granice zostały ustalone podczas brytyjsko-francuskich i brytyjsko-arabskich porozumień (granice: z Syrią i Transjordanią). Po I wojnie światowej na teren Palestyny zaczęli napływać żydowscy osadnicy, aby — zgodnie z deklaracją rządu brytyjskiego z 1917 (deklaracja Balfoura) — utworzyć siedzibę narodową dla narodu żydowskiego. Osadnictwo żydowskie spotkało się z oporem Arabów palestyńskich. W 1919 Palestynę zamieszkiwało ok. 568 tys. arabskich muzułmanów, 74 tys. arabskich chrześcijan i 58 tys. Żydów. W czasie II wojny światowej zwiększyła się emigracja Żydów do Palestyny. W 1945 powstała Liga Arabska, której celem było m.in. powstrzymanie żydowskiego osadnictwa. W 1947 ONZ uchwaliła podział Palestyny na 2 państwa: żydowskie i arabskie. W tym czasie Palestynę zamieszkiwało ponad 1 mln muzułmanów, 614 tys. Żydów i 146 tys. chrześcijan.

W latach 1881-1903 do Palestyny napłynęła pierwsza fala żydowskich emigrantów. Była to tzw. Pierwsza Alija

    W 1948 powstało państwo Izrael, które po I wojnie arabsko-izraelskiej 1948–49 powiększyło przyznany mu przez ONZ obszar (m.in. o Zachodnią Jerozolimę i zachodnią Galileę). Pozostałą część Palestyny, przeznaczoną na państwo arabskie, 1950 anektowała Transjordania (Jordania), tylko administrację Strefy Gazy przejął Egipt. Z obszarów Izraela uciekło kilkaset tysięcy Palestyńczyków, którzy schronili się głównie w Jordanii, Syrii i Libanie. W 1959 J. Arafat powołał Ruch Wyzwolenia Palestyny Al-Fatah, 1964 przekształcony w Organizację Wyzwolenia Palestyny (OWP). Po III wojnie arabsko-izraelskiej (tzw. sześciodniowej, 1967) Zachodni Brzeg (Jordanu), Wschodnia Jerozolima i Strefa Gazy znalazły się pod kontrolą Izraela. W 1987 w okupowanej strefie rozpoczęło się powstanie palestyńskie (intifada), zakończone 1993 po zawarciu porozumień z Oslo. W latach 80. XX w. powstały palestyńskie organizacje terrorystyczne (Hamas, Dżihad). W 1988 Palestyńska Rada Narodowa (organ OWP) proklamowała jednostronnie niepodległość Państwa Palestyny.

    W 1994 na mocy porozumienia palestyńsko-izraelskiego, podpisanego 1993 w Oslo, powstały Palestyńskie Władze Narodowe (zw. Autonomią Palestyńską) jako pośrednia forma prawno-polityczna, przed zwarciem pełnego porozumienia pokojowego. Siedzibą władz zostało Ramallah. Porozumienie objęło Zachodni Brzeg i Strefę Gazy. Ziemie te zostały podzielone na trzy części: 

• strefa A, stopniowo rozszerzana, obejmująca większe miasta arabskie Zachodniego Brzegu i Strefę Gazy (w całości od 2005), w której Palestyńczycy sprawują pełnię władzy, 
• strefę B — pozostałe osiedla arabskie, z władzami palestyńskimi, ale pod militarną kontrolą Izraela, 
• strefa C — osiedla izraelskie, obszary o znaczeniu strategicznym (m.in. dolina Jordanu), pod całkowitą kontrolą Izraela. 

     Dalsze rozszerzenie praw i zasięgu Autonomii jest przedmiotem negocjacji, przerywanych krwawymi palestyńskimi zamachami terrorystycznymi i starciami izraelsko-palestyńskimi. Dążeniem władz palestyńskich jest proklamowanie pełnej niepodległości oraz rozszerzenie obszaru Autonomii (m.in. o Wschodnią Jerozolimę).

Przywódca Palestyny Jaser Arafat

    W 1996 prezydentem Autonomii Palestyńskiej został Arafat (zm. 2004), jego następcą w I 2005 M. Abbas (obaj z Fatah). W 2003 utworzono rząd palestyński kierowany przez premiera. W wyborach do parlamentu Autonomii I 2006 zwyciężył Hamas, który utworzył nowy rząd z premierem J. Haniją. Przejęcie władzy przez Hamas, uważany za organizację terrorystyczną, spowodowało gwałtowne pogorszenie stosunków Autonomii z Izraelem, USA i UE (wstrzymanie części pomocy finansowej). Porwanie izraelskiego żołnierza przez Hamas doprowadziło do ponownego wkroczenia wojsk Izraela do Strefy Gazy (25 VI 2006). W VII 2007 doszło do walk między Fatahem a Hamasem, w wyniku których Hamas przejął pełną kontrolę nad Strefą Gazy. Na przełomie 2008 i 2009 wojska I. interweniowały na terenie Okręgu Gazy (ponad 1 tys. zabitych). VII 2010 złagodzenie lądowej blokady Gazy przez Izrael.

OBECNY STATUS PALESTYNY

   Obecnie pojęcie Państwa Palestyny dotyczy przede wszystkim struktury politycznej in statu nascendi proklamowanej na podstawie deklaracji niepodległości ogłoszonej przez Palestyńską Radę Narodową 15 listopada 1988 roku. Państwo Palestyna, jako niepodległy organizm polityczny, nie jest formalnie uznane ani przez Izrael, ani przez ONZ. Jednak szereg państw (w tym Polska) utrzymuje kontakty dyplomatyczne z Autonomią Palestyńską, choć w niektórych przypadkach, np. na forum ONZ, używa się obecnie nazwy Palestyna, a nie Autonomia Palestyńska dla tego obszaru. Również Liga Państw Arabskich, przyjęła Palestynę jako swojego członka pod nazwą "Państwo Palestyny".

    Państwo Palestyna nie ma obecnie uznanej międzynarodowo suwerenności na żadnym obszarze. Zgodnie z palestyńską konstytucją Państwo Palestyna obejmuje dwa dystrykty (arab. mintakat) zajęte przez Izrael w 1967 r.: Strefę Gazy i Zachodni Brzeg znany również pod nazwą historyczną Cisjordania. Część Palestyńczyków, oraz niektóre państwa (Syria, Iran) uważają jednak, że suwerenność państwa palestyńskiego powinna rozciągać się na całe terytorium zajmowane przez Izrael, którego istnienia nie uznają.

    Tereny Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy są w większości zamieszkiwane przez Palestyńczyków (ok. 3,8 mln) stanowiących 95% (wyznających głównie islam sunnicki, liczni są też chrześcijanie) mieszkańców oraz ludność żydowską zamieszkującą oddzielne osiedla (ok. 200 tys.). Palestyńczycy domagają się, by stolicą niezależnego państwa palestyńskiego była Jerozolima.

Zgodnie z porozumieniami w Oslo terytoria Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy podzielono na obszary o różnym statusie:

• status A – tereny pod kontrolą Autonomii Palestyńskiej: Strefa Gazy, kilka większych skupień arabskich na Zachodnim Brzegu
• status B – tereny pod kontrolą mieszaną: Autonomia Palestyńska sprawuje tam władzę, ale kontrolę wojskową sprawuje armia izraelska,
• status C – tereny pod kontrolą izraelską: obejmują kolonie żydowskie, drogi dojazdowe do nich oraz punkty strategiczne (np. wzgórza, źródła wody).

    Obecnie obie strony oskarżają się o niedotrzymywanie zobowiązań. Sytuacje komplikuje stan wojny domowej i dwuwładzy panujący na terytorium Autonomii, zamachy terrorystyczne i porwania żołnierzy izraelskich przez organizacje palestyńskie, liczne interwencje militarne i uwięzienie wielu działaczy palestyńskich przez Izrael.

    W 2007 roku w Annapolis Izrael i Autonomia Palestyńska zobowiązały się do nawiązania rokowań, które do końca 2008 miały doprowadzić strony do porozumienia w sprawie utworzenia państwa palestyńskiego.

W 2009 po wyborach parlamentarnych i utworzeniu rządu Beniamina Netenjahu minister spraw zagranicznych Izraela Avigdor Lieberman powiedział, że jego kraju nie obowiązują uzgodnienia z Annapolis. W odpowiedzi przedstawiciel prezydenta Autonomii Palestyńskiej Mahmuda Abbasa, Nabil Abu Rudeina wezwał Stany Zjednoczone, by przeciwstawiły się postawie Liebermana w sprawie państwa palestyńskiego. Następnie Liberman złagodził swoją wypowiedź stwierdzając, że jest zobowiązany planem działań przyjętym przez gabinet izraelski w 2003 roku.

UZNANIE PAŃSTWA PALESTYNY

Prezydent Autonomii Palestyńskiej Mahmud Abbas przekazał sekretarzowi generalnemu ONZ Ban Ki Munowi wniosek o pełne członkostwo państwa palestyńskiego w Narodach Zjednoczonych

    W 1988 niepodległe Państwo Palestynę uznał ZSRR. W lutym 2008 r. niepodległość Palestyny została uznana przez Kostarykę. W 2010 Palestynę uznały Argentyna, Brazylia Boliwia i Ekwador. W 2011 zrobiły to Chile, Gujana, Paragwaj, Cypr, Syria, Honduras, Salwador, Belize i Islandia. Według władz palestyńskich w połowie 2011 roku Państwo Palestynę uznawały 122 państwa członkowskie ONZ, wśród nich Polska. Informacje te jednak są niewiarygodne, brak w nich potwierdzeń uznania przez zainteresowane państwa, a niektórych wypadkach podano nieprawdę – m.in. Polska dotychczas nie uznała Państwa Palestyny. 31 października 2011 roku Palestyna oficjalnie została 194 członkiem UNESCO.

Budowa największego projektu w historii Palestyńczyków miasta Rawabi

Zapraszamy do galerii - Historia Palestyny